Ka hmelhriat tam zawk te chuan MIBORAM - JOHN CHHANA ziah hi a ngaihnawm ka ti lo an ti. Amah kan beisei san lutuk vang nge lehkhabu dang hemi ai ngaihnawm an chhiar hnem tawh zawk niang ka lo ti ve mai mai. Ṭhenkhat tan chuan ngaihnawm tak a ni thei a, ṭhenkhat tan erawh a ngaihnawm lo ve thei lutuk tho. Ngainat zawng in ang hek lo. Crime, detective, sci-fi Leh adventure mai bakah historical story /movie ngaina tan chuan ngaihnawm tak a ni kan ti ang e. MIBORAM ka chhiar zawh hlim hian Samson Thanruma ziah Zuiliana thubuai tih kha ka chhiar leh chak nghal zek zek a( kha lehkhabu kha chu lehkhabu phakar ka ti 🤣) Sherlock Holmes ngainatu tan chuan a la bawn lo mah mah mahse a ngaihnawm loh tihna lam erawh a ni lo.(Sawi belh leh zuai vawikhat ah hian thil hrang hrang hi ka ngaihtuahna ah hian a rawn lut zut zut zel 😂)
Kum 2075 kum ngaihtuah chuan hun lo la awm turah min hruai daih a mahse kan Mizo History (Mizo history pawh a ni chiah chuang lo Mizo in Zalenna kan sual na kawng a thil thleng thei leh thil ni thei tak tak te a rawn hai lang a ni.) belhchhan a thawnthu ngaihnawm tak si a rawn phuah chhuak thiam te kha hrethiam tur chuan ngaihtuahna erawh sen ve fe a ngai thung.Thil dang han sawi kai leh zuai ila lehkhabu ngaihnawm leh awmzia hriat tum a chhiar dâwn chuan a thuhmahruai aṭanga chhiar tur tih hi sawi a ngaiin ka hria, chu mai bakah a lehkhabu hnungah khan bo deuh a kan chhiar loh nan a thawnthu tlangpui leh a thu ken a inziak ṭhin bawk a chu chu chhiar ngei ngei bawk tur a ni.
MIBORAM tih aṭanga a thupui tê ṭhen hrang hrang kha a Mizo em em ka ti bawk a 'NUNNA THEM TÊ, CHHINLUNG CHAWLHBÛK, THIM FA, KÂWKTU, MITTHI KHAW CHABI, NIKIR BEIHPUI,DIKNA TIANG' , tih ang ho te hi a va phuah chhuak thiam tak em aw ka ti. He lehkhabuah hian mihring dinhmun leh nihna, kan hma lam hun zel a thil lo la thleng thei awm tak tak te a rawn thai lang a.German Philosopher Friedrick Nietzsche thuziak lar tak "God is dead and we are all the murderer " a tih khan Pathian awm loh thu leh Pathian chu a thi tawh, a awm tawh lo a tihna lam a kawk in ka hre lova. A hunlai khawvel leh tunlai khawvel a thlir a Pathian kan rin dan leh kan biak dan a pawn lang lutuk tawh zia leh kan Kristianna chu keimah ni mihring te ngei hian kan ti chhia a ni tih a sawi tum na a niin ka hria. Nietzsche kha Kristian chhungkua aṭanga rawn sei lian a nihna hi a thuziak ṭhenkhatah hian a lang chhuak fo ṭhin. Chuti ang deuh chuan MIBORAM hi ka lo thlir ve a, kan zotlang ram nuam tak zalen tak a kan lenna ram, zo nun zemawi tak kan neihna ramah hian thiamna lo säng zel leh nihna duhna avang te,eirukna ten mihring min bawih a, mimal zalenna kan sualna kawng thlengin kan bo a, ral lam kan pan tial tial a, kan MIZORAM nuam tak hi a chhung a cheng te hian bo na ram 'MIBORAM' ah kan chhuah ta mai te hian ka hria.
Vakvaia khawvelah khan han awm ila dikna tiang a chelh tlat avanga a tawrhna tam tak te khan dikna kawng zawh a awlsam loh zia leh hrehawmna tam tak a keng tel a ni tih a ti lang chiang em em a. Ti hian thu mawi takin a rawn chhep bawk a "Dikna hian eng tikah mah sual hi hmaichhanah a ngam ngai dawn lo a ni."
Diktei leh Vakvaia te khan pafa in hmagaihna thu tak an rawn pho lang a, ka rilru a khawih hle bawk.
Nung si lovin a damchhuak mai mai a ni.
Diktei chu ruk bo in a awm a, Vakvaia rilru mang tur zia leh a fanu thihna khan mihring nihna pangngai pawhin a awm tir thei lo a nih ber kha, a tuartu tuarna thinlung ṭawmpui ve phei chuan a na a ni. Hmeichhe dinhmun aṭang a thlirin Diktei thih dan khan min ti na em em a. Ram buai hun lai kha ngaihtuah ila vai sipai ten hmeichhia tar leh nau deuh te pawh zuah lo in an pawngsual a, ṭhenkhat phei chu mahni nunna hial an lak phah a ni. Zikpuii Pa in thiam tak a ziah 'Nunna kawngthuam puiah' tih bu ah khan Pastor thusawi " Vawiin ah hian Pi Kungliani chu Paradis-ah a awm nghal ang. Mahni sual avanga zahna leh mualphona pumpelh tura inthah hi a dik lova, mahse, hmelmate tihretheih leh an hmeichhiatna tibawrhban luihna te avanga inthat chu khawngaihtu Pathian chuan a ngaidam ang." tih thu te chu ka bengah hian a rawn ri nawn a, Diktei kha mahni in tihlum a lo ni tak tak a nih pawhin Pathianin a ngaidam ang a, hmangaih takin a lo kuangkuah ang tih hi ka ring tlat a ni.
Diktei marbul lungah chuan 'Rorelnadiki, 15.6.2062-15.6.2075. A zalen ta' tih a inziak a. Vakvaia khan Diktei chunga thil thleng kha a la awih thei lo. An pianchampha te kha lo läwm lo se, jail ah te khan la tang mai mai se, khang te kha lo ti lo ila hetiang hi a thleng lo tur tih thlengin a suangtuah a mahse a suangtuahna leh beiseina te chu a nat pui a ni ber si. Phêk 61na khan K. Hminga hla 'Damchhung ṭah hla' min ngaihtuah let tir vawng vawng mai.
Ka tih tur kha lo ti ila,
Eng nge maw kan nih ang le?
Ka sawi tur kha sawi ila,
Enge nge maw min thlen ang le?
'He nun' ai hian 'kha nun kha' kan neih mahna,
Tah mittui pumpelhin kan hlim mahna, Mahse, kan suangtuahna leh beiseina kan natpui ta.
Hun kal tawh kan siam ṭhat theih tawh si loh ngaihtuah let a, lo ti lo tawp ila, kha thil kha thleng lo se kan hlim mahna tih suangtuahna te hi a sawt si lo. Kan beiseina te chuan min ti na mai a lo ni a.
Vakvaia zinkawngah khan Diktei mai bakah Zalenthanga kha a tangkai em em a. Mihring hi mahni chauh chuan khawvel hmachhawn hi a lo har a, kan kiangah min ṭanpuitu tur leh damchhan eng emaw tak kan neih a ṭul hle a ni. He lehkhabu chhiar ngaihnawm ka tih leh em em na pakhat chu lehkhabu ngainatna a rawn thai lan bakah lehkhabu lar tak tak a rawn ziak lang tel a. Vakvaia'n Omnus C. Laizawna lehkhabu a chhiar a khawvel dang a mi ten rawn la bo daih se tih thu a sawi te kha, Omnus hi Mizo Sci-fic kan neih tlem te tak tak zing a mi a nia, kham lo deuh a ka lo chhiar hnu anihna te avang hrim hrim hian he lehkhabu MIBORAM hi a ziaktu hre miah lo pawh lo ni ta ila ka ril rem zawng leh ngaihnawm tih zawng tak a ni ngei ang.
Kan ram chu a thlir a dikna in hmun a chan tawh loh zia te, dikna rah beh a a awm nasat tawh zia te leh siam that hleihtheih a nih tawh lo zia te a rawn ti lang a. Sumin duh tawka a sal beh tawh Kâtkhawpuiah chuan dikna in hnenah a la chang ngei ang tih chu Zalen pawl te chuan an ring tlat a. Mi retheite rah behin an awm a, hausa leh thil ti thei te dinchanna khawvelah chuan dikna in rorelna dik a hmuh theih na turin Zalenthanga leh Vakvaia hnung zuiin Hnam Hmunphiah Core Committee Treasurer ah ruat ka lo ni ve ta a ni...
Boruak chu nunna rim a nam châk a
Sd/-
Treasurer, Hnam hmunphiah
Core Committee, Kâtkhawpui
Ṭomir thla, 2080
Comments